Diş Eti Çekilmesi Neden Olur, Nasıl Geçer? Belirtiler ve Tedavi Rehberi

Diş Eti Çekilmesi Nedir?

Diş eti çekilmesi, dişleri çevreleyen diş etinin (gingiva), olması gereken seviyeden aşağıya doğru çekilmesi ve diş kök yüzeyinin açığa çıkmasıdır. Sonuç olarak:

• Dişler normalden daha uzun ve şekli bozulmuş gibi görünebilir,
• Sıcak-soğuk hassasiyeti artabilir,
• Kök yüzeylerinde çürük riski yükselir,
• İleri durumlarda dişi tutan kemikte erime ve diş kaybı görülebilir.

Bu nedenle diş eti çekilmesi yalnızca estetik bir durum değil, zamanında tedavi edilmezse diş kaybına yol açabilen periodontal bir hastalık belirtisi olabilir.

Diş Eti Çekilmesi Neden Olur?

Diş eti çekilmesi genellikle tek bir nedenden değil, birden fazla faktörün bir araya gelmesinden ortaya çıkar. En sık görülen nedenleri şöyle özetleyebiliriz:

1. Travmatik diş fırçalama ve sert fırça kullanımı

Dişleri çok sert bir şekilde, bastırarak fırçalamak ve sert kıllı diş fırçası kullanmak; diş etini yavaş yavaş yukarı doğru itebilir. Bu durum özellikle ön bölgedeki dişlerde, diş eti kenarında çizgi şeklinde çekilmelerle kendini gösterir.

Doğru olan; yumuşak kıllı bir fırça ile, nazik ve dairesel hareketlerle fırçalamaktır. Fırçalama tekniği düzeltilmediği sürece yapılan tedavilerin kalıcılığı da azalır.

2. Diş taşı birikimi ve diş eti hastalıkları

Yeterli ağız bakımı yapılmadığında plak ve diş taşı birikir. Bu birikimler önce diş eti iltihabı (gingivitis), ilerleyen dönemde ise periodontitis denilen daha ciddi diş eti hastalıklarına dönüşebilir. Bu durumda:

• Diş etleri kızarık, şiş ve hassas hale gelir,
• Fırçalarken kanama olur,
• Uzun sürede dişi tutan kemikte erime görülebilir.

Kemik kaybı arttıkça diş eti de çekilir, dişler daha uzun görünür ve diş aralarında siyah üçgen boşluklar oluşabilir. Bu nedenle düzenli diş taşı temizliği ve periodontal kontroller diş eti çekilmesini önlemede çok önemlidir.

3. Diş sıkma, bruksizm ve travmatik kapanış

Gün içinde veya özellikle geceleri diş sıkma–gıcırdatma (bruksizm), dişlere ve diş eti–kemik dokusuna aşırı yük bindirir. Bu kuvvetler, diş eti kenarında mikro kırıklara ve mine-kök sınırında hassasiyetli bölgelere yol açabilir.

Zaman içinde bu bölgelerde lokal diş eti çekilmesi görülebilir. Ayrıca kapanışta bazı dişlere aşırı yük biniyorsa, bu dişlerde çekilme riski daha fazladır.

4. Ortodontik tedavi ve diş pozisyonları

Dişler kemik sınırının dışına doğru hareket ettirildiğinde veya başlangıçta zaten ince kemik üzerinde konumlandıklarında, diş eti çekilmesine yatkınlık artabilir. Ortodontik tedavi öncesi ve sırasında diş eti ve kemik yapısının dikkatle değerlendirilmesi bu yüzden önemlidir.

5. Genetik yatkınlık ve ince diş eti biyotipi

Herkesin diş eti kalınlığı ve yapısı farklıdır. Bazı kişilerde ince diş eti biyotipi bulunur; bu bireylerde diş eti çekilmesi daha kolay gelişebilir. Ailede diş eti problemleri ve erken diş kaybı öyküsü varsa, düzenli kontrol ve hassas hijyen alışkanlıkları daha da önemli hale gelir.

6. Sigara, sistemik hastalıklar ve kötü ağız bakımı

Sigara kullanımı, diş eti dokusunun kanlanmasını bozarak sessiz seyreden diş eti hastalıklarına zemin hazırlar. Şeker hastalığı gibi bazı sistemik durumlar da diş eti hastalığı riskini artırır. Yetersiz ve düzensiz fırçalama ile birleştiğinde, diş eti çekilmesi için uygun bir zemin oluşur.

Diş Eti Çekilmesi Belirtileri Nelerdir?

Diş eti çekilmesi bazen uzun süre fark edilmeyebilir. Aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı sizde varsa, bir diş hekimi tarafından değerlendirilmeniz faydalı olacaktır:

• Dişlerinizin normalden daha uzun göründüğünü fark etmeniz,
• Sıcak, soğuk veya tatlı yiyecek–içeceklere karşı hassasiyet,
• Diş eti kenarlarında çentik gibi oyuklar, aşınmalar,
• Diş fırçalarken veya diş ipi kullanırken diş eti kanaması,
• Dişler arasında yiyecek birikmesi ve siyah üçgen boşluklar,
• Ağız kokusu, kötü tat veya dişlerde sallanma hissi.

Bu belirtiler yalnızca diş eti çekilmesine değil; diş eti hastalıklarına, çürüğe veya farklı problemlere de işaret ediyor olabilir. Bu yüzden kendi kendinize teşhis koymak yerine mutlaka bir diş hekimine başvurmanız gerekir.

Diş Eti Çekilmesi Nasıl Tedavi Edilir?

Diş eti çekilmesi tedavisi, çekilmenin nedeni, şiddeti, etkilenen diş sayısı ve eşlik eden diş eti hastalıklarına göre planlanır. Amaç hem iltihabı ve sebep olan faktörleri ortadan kaldırmak, hem de uygun vakalarda diş eti seviyesini iyileştirmektir.

1. Erken dönemde koruyucu ve non-cerrahi tedaviler

• Profesyonel diş taşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirme: Diş eti cebinde birikmiş plak ve diş taşları temizlenir, kök yüzeyleri pürüzsüz hâle getirilir.
• Diş fırçalama tekniğinin düzeltilmesi: Hastaya doğru fırça seçimi (yumuşak kıllı fırça), basınç kontrolü ve uygun teknik (dairesel/yarım daire hareketler, Bass tekniği vb.) öğretilir.
• Kişiye özel ağız bakım ürünleri: Hassasiyet için uygun diş macunları, destekleyici ağız gargaraları ve ara yüz fırçaları planlanır.

Bu aşama, hem hastalığın ilerlemesini durdurmak hem de ileride yapılacak cerrahi işlemlerin başarısını artırmak için temeldir.

2. Duyarlılık giderici tedaviler

Çekilme sonucu açığa çıkan kök yüzeylerinde hassasiyet sık görülür. Bu durumda:

• Duyarlılık giderici diş macunları,
• Klinikte uygulanan flor vernikler ve diğer duyarlılık giderici ajanlar,
• Gerektiğinde kompozit dolgu gibi restoratif işlemler

ile şikayetler azaltılabilir. Ancak unutulmamalıdır ki bu uygulamalar tek başına çekilmenin nedenini ortadan kaldırmaz; altta yatan sebep mutlaka tedavi edilmelidir.

3. Cerrahi diş eti tedavileri (greft ve kaplama işlemleri)

İleri düzey diş eti çekilmesi vakalarında, uygun hastalarda cerrahi tedaviler gündeme gelebilir. Bu işlemler genel olarak:

• Bağ dokusu grefti: Genellikle damaktan alınan bağ dokusunun çekilmiş bölgeye taşınarak diş eti kalınlığını artırması ve kök yüzeyini kapatması amaçlanır.
• Serbest diş eti grefti: Yetersiz yapışık diş eti alanını artırmak için uygulanan başka bir greft tekniğidir.
• Flep operasyonları ve rejeneratif teknikler: Diş eti ve kemiğin yeniden şekillendirilmesine, bazı durumlarda kayıpların telafisine yönelik işlemlerdir.

Hangi tekniğin sizin için uygun olduğuna; klinik muayene, radyografik değerlendirme ve diş eti çekilmesinin tipine göre diş hekiminiz karar verir. Her diş eti çekilmesi cerrahi gerektirmez; doğru vaka seçimi tedavinin başarısında kritik öneme sahiptir.

Diş Eti Çekilmesi Evde Geçer mi? Nelere Dikkat Etmeliyim?

En sık sorulan sorulardan biri “Diş eti çekilmesi kendiliğinden düzelir mi?” sorusudur.

Çoğu durumda, hayır. Bir kez belirgin şekilde çekilmiş diş etinin, yalnızca evde yapılan uygulamalarla eski seviyesine dönmesi beklenmez. Ancak aşağıdaki noktalara dikkat ederek, çekilmenin ilerlemesini yavaşlatmak veya durdurmak mümkündür:

• Yumuşak kıllı diş fırçası kullanın; fırçanızı ortalama 3 ayda bir değiştirin.
• Fırçalarken çok bastırmaktan kaçının; orta-yumuşak basınçla, dairesel veya önerilen teknikle fırçalayın.
• Yatay, sağa-sola sert fırçalama hareketlerinden uzak durun.
• Diş hekiminizin önerdiği diş macunu ve gargaraları kullanın; kulaktan dolma ürünlerle sürekli değişiklik yapmayın.
• Sigara kullanıyorsanız bırakmak, hem diş etleriniz hem de genel sağlığınız için büyük bir kazançtır.
• Sabah çene ağrısı, dişlerde sızlama veya baş ağrısıyla uyanıyorsanız diş sıkma/bruksizm açısından değerlendirilmeyi isteyin; gece plağı gerekebilir.

İnternette sıkça karşınıza çıkan “bitkisel kürler, tuzlu su, karbonatlı karışımlar, yağ çekme” gibi yöntemler, profesyonel tedavinin yerine geçmez. Hatta bazıları diş etini daha fazla tahriş ederek sorunu kötüleştirebilir.

Diş Eti Çekilmesi İçin Ne Zaman Diş Hekimine Gitmeliyim?

Aşağıdaki durumlardan biri sizde varsa, diş hekimine başvurmak için beklememeniz önerilir:

• Dişlerinizin normalden daha uzun göründüğünü fark ettiyseniz,
• Günlük yaşamınızı rahatsız eden sıcak/soğuk hassasiyeti yaşıyorsanız,
• Diş fırçalarken veya kendiliğinden diş eti kanaması oluyorsa,
• Dişler arasında gıda sıkışması ve siyah üçgen boşluklar oluştuysa,
• Dişlerinizde sallanma, ağız kokusu veya kötü tat hissediyorsanız.

Erken dönemde yapılan basit bir müdahale ile, ileride daha kapsamlı ve maliyetli tedavilerin önüne geçmek çoğu zaman mümkündür.